Panzerkampfwagen I
If the tanks succeed, then victory follows.
-Heinz Guderian
Savaş Sahnesinde TanklarTank. Zırhla kaplanmış konserve kutusundan konvansiyel savaş makinesine inanılmaz bir evrim. İkinci Dünya Savaşı'nın bizlere bıraktığı ve hala işlediğimiz inanılmaz bir cevher. Savaş sahnesine ilk çıkışları Birinci Dünya Savaşı'nda, İngiliz amblemleriyle oldu. Somme Taaruzu'na katılan İngiliz Mark I tankı günümüz tanklarının görünüşünden çok farklıydı. Paleti boydan boyaydı, tareti yoktu. Zırhı 6 mm ile 12 mm arasında değişiyordu. Hızlarıysa en fazla 6,4 km/s'e çıkıyordu.
Tank dediğimizde belki de aklımıza ilk gelen ülke olan Almanya'nın en büyük şansı, başlarında Hitler gibi yeni savaş tekniklerine aç bir lider olmasıydı. Polonya ordusunun da, Fransız ordusunun da elinde tank vardı ama Almanlar oyunun şartlarını baştan değiştirince ellerindeki tanklar birden bire metal kutulara dönüştü. Süratli, manevra kabiliyeti yüksek tanklar düşmanlarını alt etmelerinde en büyük etken olmuştu ve karşılarına Ruslar çıkana kadar da böyle gitti.
Bu kadar uzun bir girizgah şimdilik yeter. Tankların evrimini başka bir başlıkta incelemek gerek. Gerçek konumuza, yani panzer serisinin ilk tankına dönmenin vakti geldi.
Panzerkampfwagen I
Panzer I'in Doğuşu
1933'te Alman Ordu Silah Departmanı eğitim amaçlı kullanılabilecek, 5000 kg civarında bir zırhlı araç gerekliliğini açıkladı ve beş firma bu istek üzerine prototiplerini hazırladı. Denemelerden sonra AOSD, Krupp firmasının dizaynını kabul ederek geliştirmelere başlamasına izin verdi. Krupp aracın şasisinden sorumluyken Daimler-Benz de üst gövdenin yapımından sorumluydu. Tankı gizli tutmak için AOSD zırhlı araca Landwirtshaftlicher Schlepper yani endüstriyel traktör adını vermişti.
150 aracın ilk partisi Henschel'den sipariş edilmiş, üretimi PzKpfW I(MG) (SdKfz 101) Ausf A adı altında 1934'ün Temmuz ayında başlamıştır.
150 aracın ilk partisi Henschel'den sipariş edilmiş, üretimi PzKpfW I(MG) (SdKfz 101) Ausf A adı altında 1934'ün Temmuz ayında başlamıştır.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A (Sd Kfz 101) YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Tip: Makineli tüfekli zırhlı hafif paletli tank
Üreticiler: Krupp, Henschel, Man, Krupp-Gruson, Daimler-Benz
Şasi Numaraları: 9001 - 10447
Toplam Üretim: 818 (Tem 34 - Haz 36)
Mürettebat: 2 kişi
Ağırlık: 5,4 ton
Uzunluk: 4,02 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 1,72 metre
Uzunluk: 4,02 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 1,72 metre
Motor: 57 beygirlik Krupp M305
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 37 km/s
Menzil: 145 km
Radyo: FuG2
Silahlar: 2 x 7,92mm MG13
Taret Dönüş Açısı: 360°
Yükseltme: -12° +18°
Görüş: TZF2
Cephane: 2,250 Patr SmK
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Taret --- 13/10° --- 13/22° --- 13/22° --- 8/82° - 90°
Üst Kısım --- 13/22° --- 13/22° --- 13/17° --- 6/82° - 90°
Gövde --- 13/27° --- 13/0° --- 13/15° --- 6/90°
Silah --- 13/yuvarlak
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A (Sd Kfz 101) TARİHÇE
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A (Sd Kfz 101) KARAKTERİSTİKLERİ
PzKpfW I Ausf A, Ausf A o Auftbeu ile aynı gövde ve süspansiyonu kullanmaktaydı. Üst kısım sağ tarafraki taretle paletlerin üzerine inşa edilmiştir. Bu özellik sürücünün hareket alanını arttırmıştır. İki makineli tüfek taretin ön kısmına monte edilmiştir ve iç taraftan kontrol edilmektedir. Sadece 2 kişilik mürettebat olmasına rağmen üst kısımda 5, tarette de 6 gözlem boşluğu vardır. Orijinal tasarım, hava soğutmalı motorun aşırı ısınması nedeniyle yeterli soğutma sağlayamıyordu. Bu sorunu çözmek için biri yan güverteye, ikisi de yan taraflara olmak üzere iki hava bacası eklenmiştir.
Fakat Ausf A'nın motorunda sorunlar çıkmış, ikinci parti olan Ausf B'de daha kuvvetli bir motor kullanılması gerekmiştir. Bu da gövdenin daha uzun olmasını, dolayısıyla iki tarafa da birer tekerlek eklenmesini gerektirmiştir. Bu model biraz daha ağırdı ama daha kuvvetli olan motoru maksimim hızını 40 km/s'e çıkarmıştı. Bu model 1935 yılında PzKpfw 1(MG) (SdKfz 101) Ausf B dizaynı altında servise girmiştir. Araçların çoğu Henschel tarafından inşa edildiyse de Wegmann da programa zaman zaman dahil olmuş, üretim 1935 yılında 800 adetle zirve yapmıştır.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B (Sd Kfz 101) YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Diğer Dizaynlar: LaS Maybach
Tip: Makineli tüfekli zırhlı hafif paletli tank
Üreticiler: Henschel, Man, Daimler-Benz, Krupp-Gruson, Wegmann
Şasi Numaraları: 10478 - 16500
Toplam Üretim: 676 (Ağu 36 - Haz 37)
Mürettebat: 2 kişi
Ağırlık: 5,8 ton
Uzunluk: 4,42 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 1,72 metre
Motor: 100 beygirlik Maybach NL38TR
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 40 km/s
Menzil: 170 km
Radyo: FuG2
Silahlar: 2 x 7,92mm MG13
Taret Dönüş Açısı: 360°
Yükseltme: -12° +18°
Görüş: TZF2
Cephane: 2,250 Patr SmK
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Taret --- 13/10° --- 13/22° --- 13/22° --- 8/82° - 90°
Üst Kısım --- 13/22° --- 13/22° --- 13/0° --- 6/83° - 90°
Gövde --- 13/27° --- 13/0° --- 13/19° --- 6/90°
Silah --- 13/yuvarlak
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B (Sd Kfz 101) TARİHÇE
Ausf A'nın güçsüz olduğu ve motorunun kolayca aşırı ısındığı anlaşılınca taret ve üst kısım PzBefW için tasarlanmış olan daha uzun şasinin üzerine oturtuldu.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B (Sd Kfz 101) KARAKTERİSTİK
Ausf B'nin şasisi Ausf A'ya göre daha uzundu. Süspansiyon elden geçirilerek 5 yol tekerleği, 4 dönme silindiri ve 1 boş teker olarak inşa edildi. Yan güverte de yeniden dizayn edilerek erzak transferiyle hava soğutmalı motor ve radyatörü için egzoz olarak yeniden düzenlenmiştir. Taret ve üst kısım Ausf A ile aynıdır.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B (Sd Kfz 101) MUHAREBE HİZMETLERİ
Ausf B 1935'ten 1940'a kadar bütün Panzer birliklerinde bulunmuştur. 1940'ın ikinci yarısından 1941'in ilk aylarına değin yavaşça servisten çekilmiştir ve Haziran 1941'de Almanlar Rusya'yı istila ederken sadece 74 Ausf B hizmetteydi. Ausf B, Panzerjagerbteilung'un-(Sf) tabur ve bölük komutanlarına zırhlı araç olarak tesis edilmiştir. 1943'ün sonlarında PzJagAbt kumandanları Ausf B'nin kumanda aracı olarak işlevini tamamıyla kaybettiğini dile getirmişlerdir.
Panzerkampfwagen I ilk çarpışmasına İspanya İç Savaşı'nda girmiştive Polonya'nın istilasında da 1445 adetten az olmamak üzere PzKpfW I kullanılmıştır. Ateş gücünün ve zırh korumasının (7-13 mm) ön saflarda çarpışmak için uygunsuz olduğu daha önceden anlaşılmış ve bunun sonucunda Fransa'nın istilasında sadece 523 adet PzKpfW I kullanışmıştır. Yine de Almanya ve Polonya'da hala bu tanklardan bulunmaktaydı. 1941'in sonlarına doğru PzKpfW I ön saflardan çekilse de, Kleiner Panzerbefehlwagen I (SdKfz 265) komuta modeli daha uzun süre serviste kaldı.
Ausf B 1935'ten 1940'a kadar bütün Panzer birliklerinde bulunmuştur. 1940'ın ikinci yarısından 1941'in ilk aylarına değin yavaşça servisten çekilmiştir ve Haziran 1941'de Almanlar Rusya'yı istila ederken sadece 74 Ausf B hizmetteydi. Ausf B, Panzerjagerbteilung'un-(Sf) tabur ve bölük komutanlarına zırhlı araç olarak tesis edilmiştir. 1943'ün sonlarında PzJagAbt kumandanları Ausf B'nin kumanda aracı olarak işlevini tamamıyla kaybettiğini dile getirmişlerdir.
Panzerkampfwagen I ilk çarpışmasına İspanya İç Savaşı'nda girmiştive Polonya'nın istilasında da 1445 adetten az olmamak üzere PzKpfW I kullanılmıştır. Ateş gücünün ve zırh korumasının (7-13 mm) ön saflarda çarpışmak için uygunsuz olduğu daha önceden anlaşılmış ve bunun sonucunda Fransa'nın istilasında sadece 523 adet PzKpfW I kullanışmıştır. Yine de Almanya ve Polonya'da hala bu tanklardan bulunmaktaydı. 1941'in sonlarına doğru PzKpfW I ön saflardan çekilse de, Kleiner Panzerbefehlwagen I (SdKfz 265) komuta modeli daha uzun süre serviste kaldı.
KLEINER PANZERBEFEHLWAGEN (Sd Kfz 265) YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Tip: Hafif paletli zırhlı komuta aracı
Üreticiler: Daimler-Benz
Şasi Numaraları: 9401 - 9430, 10478 - 15200
Toplam Üretim: 184 (1934 - 1937) + 6 Ausf A şasisi üzerine
Mürettebat: 3 kişi
Ağırlık: 5,9 ton
Uzunluk: 4,42 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 1,99 metre
Motor: 100 beygirlik Maybach NL38TR
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 40 km/s
Menzil: 170 km
Radyo: FuG2
Silahlar: 7,92mm MG13 ya da MG34
Taret Dönüş Açısı: Sabit, içten elle.
Görüş: KgZF2
Cephane: 900 Patr SmK
Taret: Düzenlenmiş
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Üst Kısım --- 13/23° --- 13/23° --- 13/20° --- 8/82° - 90°
Gövde --- 13/25° --- 13/0° --- 13/20° --- 6/90°
KLEINER PANZERBEFEHLWAGEN (Sd Kfz 265) TARİHÇE
Kleiner Panzerbefehlwagen zırhlı komuta aracı olarak tasarlanmıştır. PzKpfW I'in sadece 1 radyo alıcı odası vardı ve transmitörle ile operatörü için modifiye edilmesi gerekiyordu. Bu araçlardan bazıları PzKpfW I Ausf A modifiye edilerek hazırlandır. Üretim serisi, klPzBefW için uzatılmış ve daha sonra Ausf B'de yararlanılan şasi üzerineydi
KLEINER PANZERBEFEHLWAGEN (Sd Kfz 265) KARAKTERİSTİK
klPzBefW, Ausf B ile aynı gövde ve yan güverteyi kullanıyordu. Üst kısmın boyutları, yan taraflardan yükseltilerek arttırılmıştı. Hem alıcı hem de verici setleri üst kısma monte edilmişti. Tek silahı üst kısımdaki makineli tüfekti. Bu düzenek daha sonraları 360º'lik görüş için belirli yerlerden kesilmiş sabit bir kubbeyle değiştirildi. Polonya seferinden sonra gövdeye, üst kısma ve kubbeye 15mm'lik, eğimli plakaya da 12mm'lik zırh eklendi.
klPzBefW, Ausf B ile aynı gövde ve yan güverteyi kullanıyordu. Üst kısmın boyutları, yan taraflardan yükseltilerek arttırılmıştı. Hem alıcı hem de verici setleri üst kısma monte edilmişti. Tek silahı üst kısımdaki makineli tüfekti. Bu düzenek daha sonraları 360º'lik görüş için belirli yerlerden kesilmiş sabit bir kubbeyle değiştirildi. Polonya seferinden sonra gövdeye, üst kısma ve kubbeye 15mm'lik, eğimli plakaya da 12mm'lik zırh eklendi.
KLEINER PANZERBEFEHLWAGEN (Sd Kfz 265) MUHAREBE HİZMETLERİ
1935'ten 1940'a kadar bölük, tabur, alay ve tugay panzer birliklerinin karargahlarında hizmet etti. 1940'ların sonu 1941'lerin başında bölüklerden çekildi ve 1942'nin sonlarına kadar sadece daha üst konumdaki birliklere sağlandı. 1940'tan itibaren aynı zamanda Panzer birliklerindeki topçu sınıfına da hizmet etti.
Hafif tanklar eskiyince, şasisi bir takım değişikliklerden geçirilerek farklı amaçlarda kullanıldı, bunlardan ilki cephane ve değerli kargo taşıyan Munitionsschlepper olmuştu.
1935'ten 1940'a kadar bölük, tabur, alay ve tugay panzer birliklerinin karargahlarında hizmet etti. 1940'ların sonu 1941'lerin başında bölüklerden çekildi ve 1942'nin sonlarına kadar sadece daha üst konumdaki birliklere sağlandı. 1940'tan itibaren aynı zamanda Panzer birliklerindeki topçu sınıfına da hizmet etti.
Hafif tanklar eskiyince, şasisi bir takım değişikliklerden geçirilerek farklı amaçlarda kullanıldı, bunlardan ilki cephane ve değerli kargo taşıyan Munitionsschlepper olmuştu.
MUNITIONSSCHLEPPER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A (Sd Kfz 111) YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Diğer Dizaynlar: Gerät 35
Tip: Hafif paletli zırhlı cephane taşıyıcı
Şasi Numaraları: 9001 - 10447
Toplam Üretim: 51 adet devşirilmiştir (Eyl 39)
Mürettebat: 2 kişi
Ağırlık: 5,0 ton
Uzunluk: 4,02 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 1,4 metre
Motor: 57 beygirlik Krupp M305
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 37 km/s
Menzil: 95 km
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Üst Kısım --- 13/22° --- 13/22° --- 13/17° --- 6/82° - 90°
Gövde --- 13/27° --- 13/0° --- 13/15° --- 6/90°
Diğer Dizaynlar: Gerät 35
Tip: Hafif paletli zırhlı cephane taşıyıcı
Şasi Numaraları: 9001 - 10447
Toplam Üretim: 51 adet devşirilmiştir (Eyl 39)
Mürettebat: 2 kişi
Ağırlık: 5,0 ton
Uzunluk: 4,02 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 1,4 metre
Motor: 57 beygirlik Krupp M305
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 37 km/s
Menzil: 95 km
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Üst Kısım --- 13/22° --- 13/22° --- 13/17° --- 6/82° - 90°
Gövde --- 13/27° --- 13/0° --- 13/15° --- 6/90°
MUNITIONSSCHLEPPER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A (Sd Kfz 111) TARİHÇE
Munitionsschlepper, düşman ateşi altındaki ön saflara mühmmat taşıması için Panzer alaylarının hizmetine verilmiştir.
Munitionsschlepper, düşman ateşi altındaki ön saflara mühmmat taşıması için Panzer alaylarının hizmetine verilmiştir.
MUNITIONSSCHLEPPER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A (Sd Kfz 111) KARAKTERİSTİK
Ausf A'nın tareti kaldırılmış ve oluşan açıklık mürettebatı ve kargoyu üstten gelebilecek saldırılara karşı korumak için kapakla kapatılmıştır.
Ausf A'nın tareti kaldırılmış ve oluşan açıklık mürettebatı ve kargoyu üstten gelebilecek saldırılara karşı korumak için kapakla kapatılmıştır.
MUNITIONSSCHLEPPER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A (Sd Kfz 111) MUHAREBE HİZMETLERİ
SdKfz111 Polonya ve Fransa seferlerinde görev yapmıştır.
Anti-tanklar için şasi, ele geçirilen Çek 47-mm'lik anti-tank toplarına uyduruldu ve bunlar hem Doğu hem de Kuzey Afrika cephelerinde kullanıldı, lakin savaş alanına daha ağır zırhlı tankların girmesiyle kısa sürede eskidi. En büyük devşirme 15 cm'lik piyade topunda kullanılmasıydı, ama bu değişiklik şasiye fazla yük bindirdi ve 40'tan az devşirme yapılabildi.
Alman taburlarının her birinin dört 7,5cm ve iki 15cm olmak üzere altı havan topu vardı. 15cm'lik havantopu schwere Infantrie Geschütz 33 (sIG33, ya da ağır askeri top) olarak adlandırılıyor, kullanışlılığı ve çok yönlülüğüyle biliniyordu. Bunun yanında çok ağırdı ve birliklerin elinde topu çekmek için elverişli olan tek "araç" atlardı. Alman ordusu mekanizeleşmeye başladığında, sIG33 elden geçirecekler sırasında en başlardaydı.
SdKfz111 Polonya ve Fransa seferlerinde görev yapmıştır.
Anti-tanklar için şasi, ele geçirilen Çek 47-mm'lik anti-tank toplarına uyduruldu ve bunlar hem Doğu hem de Kuzey Afrika cephelerinde kullanıldı, lakin savaş alanına daha ağır zırhlı tankların girmesiyle kısa sürede eskidi. En büyük devşirme 15 cm'lik piyade topunda kullanılmasıydı, ama bu değişiklik şasiye fazla yük bindirdi ve 40'tan az devşirme yapılabildi.
Alman taburlarının her birinin dört 7,5cm ve iki 15cm olmak üzere altı havan topu vardı. 15cm'lik havantopu schwere Infantrie Geschütz 33 (sIG33, ya da ağır askeri top) olarak adlandırılıyor, kullanışlılığı ve çok yönlülüğüyle biliniyordu. Bunun yanında çok ağırdı ve birliklerin elinde topu çekmek için elverişli olan tek "araç" atlardı. Alman ordusu mekanizeleşmeye başladığında, sIG33 elden geçirecekler sırasında en başlardaydı.
15cm SIG33(Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Tip: Tank şasili özitmeli ağır askeri top
Üreticiler: Alkett
Şasi Numaraları: 10478 - 16500
Toplam Üretim: 40 adet devşirildi (Şub 40)
Mürettebat: 4 kişi
Ağırlık: 8,5 ton
Uzunluk: 4,67 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 2,08 metre
Motor: 100 beygirlik Maybach NL38TR
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 40 km/s
Menzil: 140 km
Silahlar: 15cm slG33 L/11
Taret Dönüş Açısı: 12½° sol 12½° sağ
Yükseltme: -4° +75°
Görüş: Rblf36
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Üst Kısım --- 13/22° --- 13/22° --- 13/0° --- 6/83º - 90°
Gövde --- 13/27° --- 13/0° --- 13/19° --- 6/90°
Top --- 10/0° --- 10/0° --- açık --- açık
Tip: Tank şasili özitmeli ağır askeri top
Üreticiler: Alkett
Şasi Numaraları: 10478 - 16500
Toplam Üretim: 40 adet devşirildi (Şub 40)
Mürettebat: 4 kişi
Ağırlık: 8,5 ton
Uzunluk: 4,67 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 2,08 metre
Motor: 100 beygirlik Maybach NL38TR
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 40 km/s
Menzil: 140 km
Silahlar: 15cm slG33 L/11
Taret Dönüş Açısı: 12½° sol 12½° sağ
Yükseltme: -4° +75°
Görüş: Rblf36
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Üst Kısım --- 13/22° --- 13/22° --- 13/0° --- 6/83º - 90°
Gövde --- 13/27° --- 13/0° --- 13/19° --- 6/90°
Top --- 10/0° --- 10/0° --- açık --- açık
15cm SIG33(Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B TARİHÇE
Zırhlı birliklere anında ateş gücü desteği sağlayabilecek ve onları kolayca takip edebilecek bir topun eksikliğinden doğdu.
Zırhlı birliklere anında ateş gücü desteği sağlayabilecek ve onları kolayca takip edebilecek bir topun eksikliğinden doğdu.
15cm SIG33(Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B KARAKTERİSTİK
Ausf B'nin tareti ve üst kısmı tamamen sökülerek, yerine üstü ve arkası tamamen açık top siperi inşa edilmiştir. Zırhlı siper mürettebatın tek korumasıydı, ağırlık merkezinin yüksek oluşu ve şasiye aşırı yük binmesi de önemli sorunlarıydı. Dahası, zırhı da pek sağlam değildi. Bu nedenle 1942'de PzKpfW I devşirmelerinin yerini PzKpfW II devşirmeleri aldı.
15cm sIG33 auf Geschützwagen II Ausf C (Sd Kfz 121) devşirmesinde top biraz daha alçak yerleştirilmişti ve bu özelliği onu çok başarılı yaptı, öyle ki 1943'te uzatılmış gövdeli 15cm sIG33 auf Fgst PzKpfW II (Sf) Verlänget adı altında yeni bir modeli üretildi.
Eski Çek PzKpfW 38(t) serisi de elden geçirilerek 15cm'lik sIG33 taşıyacak hale getilirdiler. 1942'de orta kısaca Bison olarak anılacak 15cm sIG33 (Sf) auf PzKpfW 38(t) Bison (SdKfz 138) üretildi. Bu topun daha sonra elden geçirilip yeniden üretilen (devşirme değildir) SdKfz 138/1 modelinde sadece 15 mermi bulunmaktadır. Yer sıkıntısından dolayı böyle bir sorunla karşılaşılmıştır. Motoru da değiştirilmiş ve yerine Praga 6 silindirli 150 beygirlik petrol motoru konulmuştur. Gövde de yapısal değişiklikler olmuştur.
Son sIG33 özitmeli varyasyonu, bu sefer PzKpfW III şasisi üzerindedir. 1941'de sahneye çıkmış ve sIG33 topunu korumak için daha büyük bir panel kullanılmıştır. Fakat PzKpfW III'ün şasisi sIG33 topu için çok büyük gelmiş, topun daha küçük araçlarla da rahatça taşınabileceği anlaşılmıştır. 12 devşirmeden sonra üretimden vazgeçilmiştir. Bu araç Doğu Cephesi'nde kullanılmıştır.
Ausf B'nin tareti ve üst kısmı tamamen sökülerek, yerine üstü ve arkası tamamen açık top siperi inşa edilmiştir. Zırhlı siper mürettebatın tek korumasıydı, ağırlık merkezinin yüksek oluşu ve şasiye aşırı yük binmesi de önemli sorunlarıydı. Dahası, zırhı da pek sağlam değildi. Bu nedenle 1942'de PzKpfW I devşirmelerinin yerini PzKpfW II devşirmeleri aldı.
15cm sIG33 auf Geschützwagen II Ausf C (Sd Kfz 121) devşirmesinde top biraz daha alçak yerleştirilmişti ve bu özelliği onu çok başarılı yaptı, öyle ki 1943'te uzatılmış gövdeli 15cm sIG33 auf Fgst PzKpfW II (Sf) Verlänget adı altında yeni bir modeli üretildi.
Eski Çek PzKpfW 38(t) serisi de elden geçirilerek 15cm'lik sIG33 taşıyacak hale getilirdiler. 1942'de orta kısaca Bison olarak anılacak 15cm sIG33 (Sf) auf PzKpfW 38(t) Bison (SdKfz 138) üretildi. Bu topun daha sonra elden geçirilip yeniden üretilen (devşirme değildir) SdKfz 138/1 modelinde sadece 15 mermi bulunmaktadır. Yer sıkıntısından dolayı böyle bir sorunla karşılaşılmıştır. Motoru da değiştirilmiş ve yerine Praga 6 silindirli 150 beygirlik petrol motoru konulmuştur. Gövde de yapısal değişiklikler olmuştur.
Son sIG33 özitmeli varyasyonu, bu sefer PzKpfW III şasisi üzerindedir. 1941'de sahneye çıkmış ve sIG33 topunu korumak için daha büyük bir panel kullanılmıştır. Fakat PzKpfW III'ün şasisi sIG33 topu için çok büyük gelmiş, topun daha küçük araçlarla da rahatça taşınabileceği anlaşılmıştır. 12 devşirmeden sonra üretimden vazgeçilmiştir. Bu araç Doğu Cephesi'nde kullanılmıştır.
15cm SIG33(Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B MUHAREBE HİZMETLERİ
Bütün sIG33 özitmelileri, ateş gücü desteği sağlamak gibi kendi yapısal rollerinde kullanıldılar. En başarılıları Bison ve SdKfz 138/1 modelleriydi. Varyasyonlarıyla beraber toplamda 370 adet üretildi ve 1944'ün sonlarına kadar kullanıldılar.
Bütün sIG33 özitmelileri, ateş gücü desteği sağlamak gibi kendi yapısal rollerinde kullanıldılar. En başarılıları Bison ve SdKfz 138/1 modelleriydi. Varyasyonlarıyla beraber toplamda 370 adet üretildi ve 1944'ün sonlarına kadar kullanıldılar.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF C YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Diğer Dizaynlar: PzKpfW I nA
Tip: Hafif paletli VK601 keşif aracı
Üreticiler: Krauss-Maffei
Şasi Numaraları: 150101 - 150140
Toplam Üretim: 40 (Tem 42 - Aralık 42)
Mürettebat: 2 kişi
Ağırlık: 8,0 ton
Uzunluk: 4,19 metre
Genişlik: 1,92 metre
Yükseklik: 1,92 metre
Motor: 150 beygirlik Maybach HL45P
Vites Kutusu: 8 ileri 2 geri vites
Hız: 79 km/s
Menzil: 300 km
Radyo: FuG Spr Ger 'a'
Silahlar: EW141 MG
Taret Dönüş Açısı: 360°
Yükseltme: -10° +20°
Görüş: TZF10
Cephane: 2,250 Patr SmK
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Taret --- 30/13° --- 20/24° --- 20/6½° --- 10/80° - 90°
Üst Kısım --- 30/10° --- 20/0° --- 20/15° --- 10/82½° - 90°
Gövde --- 30/20° --- 20/0° --- 20/30° --- 10/90°
Silah --- 30/yuvarlak
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF C TARİHÇE
PzKpfW I'in ileri varyasyonlarından birinin hava indirme operasyonlarında kullanılacak hızlı, kalınlaştırılmış zırhlı bir keşif aracı olmasına karar verildi. 15 Eylül 1939'da Krauss-Maffei'ye şasiyi geliştirmesi, Daimler-Benz'e de üst kısmı dizayn etmesi emri verildi. Tek bir prototip üretildi ve birçok testten geçirildi. Tekerlekler ve paletler ayarlamaları daha sonra hatrı sayılır modifikasyonlara dönüştü. Son varyasyonu VK602'de daha güçlü olan Maybach HL61 motoru kullanıldı.
Diğer Dizaynlar: PzKpfW I nA
Tip: Hafif paletli VK601 keşif aracı
Üreticiler: Krauss-Maffei
Şasi Numaraları: 150101 - 150140
Toplam Üretim: 40 (Tem 42 - Aralık 42)
Mürettebat: 2 kişi
Ağırlık: 8,0 ton
Uzunluk: 4,19 metre
Genişlik: 1,92 metre
Yükseklik: 1,92 metre
Motor: 150 beygirlik Maybach HL45P
Vites Kutusu: 8 ileri 2 geri vites
Hız: 79 km/s
Menzil: 300 km
Radyo: FuG Spr Ger 'a'
Silahlar: EW141 MG
Taret Dönüş Açısı: 360°
Yükseltme: -10° +20°
Görüş: TZF10
Cephane: 2,250 Patr SmK
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Taret --- 30/13° --- 20/24° --- 20/6½° --- 10/80° - 90°
Üst Kısım --- 30/10° --- 20/0° --- 20/15° --- 10/82½° - 90°
Gövde --- 30/20° --- 20/0° --- 20/30° --- 10/90°
Silah --- 30/yuvarlak
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF C TARİHÇE
PzKpfW I'in ileri varyasyonlarından birinin hava indirme operasyonlarında kullanılacak hızlı, kalınlaştırılmış zırhlı bir keşif aracı olmasına karar verildi. 15 Eylül 1939'da Krauss-Maffei'ye şasiyi geliştirmesi, Daimler-Benz'e de üst kısmı dizayn etmesi emri verildi. Tek bir prototip üretildi ve birçok testten geçirildi. Tekerlekler ve paletler ayarlamaları daha sonra hatrı sayılır modifikasyonlara dönüştü. Son varyasyonu VK602'de daha güçlü olan Maybach HL61 motoru kullanıldı.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF C KARAKTERİSTİK
PzKpfW Ausf C, Ausf A ve B'den tamamıyla farklı dizaynlara sahipti. Aracın 65 km/s'i geçmesini sağlayan yaylı burulma barına sahip süspansiyonu vardı. Zırh kalınlığı eski modellere göre iki katına çıkarılmıştı. Sürücünün görüşü önündeki ve hemen solundaki plakalarla kısıtlanmıştı. 8 periskoplu bir kubbe 360° görüş için üst kısma oturtulmuştu. Ana silahı MG34 ile aynı eksendeki büyük kalibreli EW141 makineli tüfeğiydi.
PzKpfW Ausf C, Ausf A ve B'den tamamıyla farklı dizaynlara sahipti. Aracın 65 km/s'i geçmesini sağlayan yaylı burulma barına sahip süspansiyonu vardı. Zırh kalınlığı eski modellere göre iki katına çıkarılmıştı. Sürücünün görüşü önündeki ve hemen solundaki plakalarla kısıtlanmıştı. 8 periskoplu bir kubbe 360° görüş için üst kısma oturtulmuştu. Ana silahı MG34 ile aynı eksendeki büyük kalibreli EW141 makineli tüfeğiydi.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF C MUHAREBE HİZMETLERİ
2 adet PzKpfW I Ausf C 1943 yılında Rusya'daki 1. Panzer Bölüğü'ne verilmiş, geri kalan 38'i 1944'te Normandiya Çıkarması sırasında LVIII Pz Res Korps'a (yedek tank kıtası) verilmiştir.
İlk PzKpfW I'ler üretildiğinde sadece eğitim aracı olarak kullanılması amaçlanmış, ama olayların seyri gereği ve daha büyük ve ağır tankların savaş alanına yeterli sayıda sürülememesi sonucu savaş tankı olarak kullanılmışlardır. Ama PzKpfW I'in sadece 2 kişilik mürettebatı ve bir makineli tüfekten ibaret silahı vardı, ayrıca tek savunmaları ince zırhlardı. Bu nedenle 1940 yılından sonra yerlerini gerçek savaş tanklarına bıraktılarsa da, üretim amaçlarını hiç kaybetmeyerek eğitim aracı olmaya devam ettiler. Bu da bir dizi operasyona katılamayacak tank şasisi ve bunları ilk Alman özitmeli tanksavarına dönüştürme şansı demekti.
4,7cm PAK(t) (Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Diğer Dizaynlar: Panzerjäger
Tip: Tank şasesi üzerinde özitmeli anti-tank topu
Üreticiler: Daimler-Benz, Skoda
Şasi Numaraları: 10478 - 16500
Toplam Üretim: 202 devşirildi (Mart 40 - Şub 41)
Mürettebat: 3 kişi
Ağırlık: 6,4 ton
Uzunluk: 4,42 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 2,25 metre
Motor: 100 beygirlik Maybach NL38TR
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 40 km/s
Menzil: 140 km
Radyo: FuG2
Silahlar: 4,7cm PaK(t) L/43.4
Taret Dönüş Açısı: 17½ sol 17½ sağ
Yükseltme: -8° +12°
Görüş: ZF2 x 30°
Cephane: 86 Patr
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Üst Kısım --- 13/22° --- 13/22° --- 13/0° --- 6/90°
Gövde --- 13/27° --- 13/0° --- 13/17° --- 6/90°
Silah --- 14,5/27° --- 14,5/27° --- açık --- açık
2 adet PzKpfW I Ausf C 1943 yılında Rusya'daki 1. Panzer Bölüğü'ne verilmiş, geri kalan 38'i 1944'te Normandiya Çıkarması sırasında LVIII Pz Res Korps'a (yedek tank kıtası) verilmiştir.
İlk PzKpfW I'ler üretildiğinde sadece eğitim aracı olarak kullanılması amaçlanmış, ama olayların seyri gereği ve daha büyük ve ağır tankların savaş alanına yeterli sayıda sürülememesi sonucu savaş tankı olarak kullanılmışlardır. Ama PzKpfW I'in sadece 2 kişilik mürettebatı ve bir makineli tüfekten ibaret silahı vardı, ayrıca tek savunmaları ince zırhlardı. Bu nedenle 1940 yılından sonra yerlerini gerçek savaş tanklarına bıraktılarsa da, üretim amaçlarını hiç kaybetmeyerek eğitim aracı olmaya devam ettiler. Bu da bir dizi operasyona katılamayacak tank şasisi ve bunları ilk Alman özitmeli tanksavarına dönüştürme şansı demekti.
4,7cm PAK(t) (Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Diğer Dizaynlar: Panzerjäger
Tip: Tank şasesi üzerinde özitmeli anti-tank topu
Üreticiler: Daimler-Benz, Skoda
Şasi Numaraları: 10478 - 16500
Toplam Üretim: 202 devşirildi (Mart 40 - Şub 41)
Mürettebat: 3 kişi
Ağırlık: 6,4 ton
Uzunluk: 4,42 metre
Genişlik: 2,06 metre
Yükseklik: 2,25 metre
Motor: 100 beygirlik Maybach NL38TR
Vites Kutusu: 5 ileri 1 geri vites
Hız: 40 km/s
Menzil: 140 km
Radyo: FuG2
Silahlar: 4,7cm PaK(t) L/43.4
Taret Dönüş Açısı: 17½ sol 17½ sağ
Yükseltme: -8° +12°
Görüş: ZF2 x 30°
Cephane: 86 Patr
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Üst Kısım --- 13/22° --- 13/22° --- 13/0° --- 6/90°
Gövde --- 13/27° --- 13/0° --- 13/17° --- 6/90°
Silah --- 14,5/27° --- 14,5/27° --- açık --- açık
4,7cm PAK(t) (Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B TARİHÇE
Hareketli bir anti-tank topunun, çekili anti-tank topu kullanan birliklere büyük katkı sağlayacağı çoktandır akıllardaydı. İlk arayışlar sonucunda 3,7cm'lik Pak 35/36 topu taretsiz bir PzKpfW I'in üzerine yerleştirildi. Gelecek vadetse de 1940'ın ortasında bile çoğu zırhı delememesi 3,7cm'lik topun yeterli olmadığını gösteriyordu. Böylece 47mm'lik bir Çek anti-tank topu PzKpfW I'in üstüne yerleştirildi ve ünlü Panzerjäger I für 4.7cm Pak(t) doğdu.
Hareketli bir anti-tank topunun, çekili anti-tank topu kullanan birliklere büyük katkı sağlayacağı çoktandır akıllardaydı. İlk arayışlar sonucunda 3,7cm'lik Pak 35/36 topu taretsiz bir PzKpfW I'in üzerine yerleştirildi. Gelecek vadetse de 1940'ın ortasında bile çoğu zırhı delememesi 3,7cm'lik topun yeterli olmadığını gösteriyordu. Böylece 47mm'lik bir Çek anti-tank topu PzKpfW I'in üstüne yerleştirildi ve ünlü Panzerjäger I für 4.7cm Pak(t) doğdu.
4,7cm PAK(t) (Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B KARAKTERİSTİK
Çek topu güçlüydü, sağlam vuruyordu ve karşılaşması muhtemel düşmanlarının çoğunun zırhlarını delebiliyordu. Bu nedenle Alkett AG firması toplamda 132 devşirme yaptı. Devşirme işlemi çok zor değildi, yapılması gerekenler orijinal taretin sökülmesi, taret çemberinin olduğu yeri plakayla kapatmak ve motor korumalarının olduğu yere ufak bir çalışma alanı ayarlamaktı. Top üstü ve arkası açık bırakılmış küçük bir sipere monte edildi. Sürücü PzKpfW I'deki yerini koruyor, iki adam da mermileri hazırlıyordu. Standart olarak 74 mermi taşınsa da, daha fazlası mürettebatça tanka alınabiliyordu. Devşirme için kullanılan şasi genel olarak Ausf B şasisiydi.
Çek topu güçlüydü, sağlam vuruyordu ve karşılaşması muhtemel düşmanlarının çoğunun zırhlarını delebiliyordu. Bu nedenle Alkett AG firması toplamda 132 devşirme yaptı. Devşirme işlemi çok zor değildi, yapılması gerekenler orijinal taretin sökülmesi, taret çemberinin olduğu yeri plakayla kapatmak ve motor korumalarının olduğu yere ufak bir çalışma alanı ayarlamaktı. Top üstü ve arkası açık bırakılmış küçük bir sipere monte edildi. Sürücü PzKpfW I'deki yerini koruyor, iki adam da mermileri hazırlıyordu. Standart olarak 74 mermi taşınsa da, daha fazlası mürettebatça tanka alınabiliyordu. Devşirme için kullanılan şasi genel olarak Ausf B şasisiydi.
4,7cm PAK(t) (Sf) AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B MUHAREBE HİZMETLERİ
Panzerjäger Kuzey Afrika'da ve Barbarossa Harekatı'nın ilk dönemlerinde Rusya'da kullanıldı. Düşmanları kolayca alt edebiliyorlardı ama mürettebatın az olan koruması onları kolay hedef haline getiriyordu. Daha iyi zırhlılar savaş alanına sevk edildikçe ileri cephelerden çekilerek genelde Balkanlar'da partizanlara karşı kullanılmaya başlandı. 1942'nin sonlarına doğru Rus cephesinde görev yapan askerler silahı yerinden sökerek şasiyi taşıma işleri için kullandı. Bazı birlikler de silahı eski Fransız 47mm'liğiyle değiştirdi. Birkaç Panzerjäger 1944 ortalarına kadar hizmette kaldı.
Panzerjäger Kuzey Afrika'da ve Barbarossa Harekatı'nın ilk dönemlerinde Rusya'da kullanıldı. Düşmanları kolayca alt edebiliyorlardı ama mürettebatın az olan koruması onları kolay hedef haline getiriyordu. Daha iyi zırhlılar savaş alanına sevk edildikçe ileri cephelerden çekilerek genelde Balkanlar'da partizanlara karşı kullanılmaya başlandı. 1942'nin sonlarına doğru Rus cephesinde görev yapan askerler silahı yerinden sökerek şasiyi taşıma işleri için kullandı. Bazı birlikler de silahı eski Fransız 47mm'liğiyle değiştirdi. Birkaç Panzerjäger 1944 ortalarına kadar hizmette kaldı.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF F YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Diğer Dizaynlar: PzKpfW I nA Verstärkt
Tip: Ağır zırhlı VK1801 askeri hücum tankı (makineli tüfekli)
Üreticiler: Krauss-Maffei
Şasi Numaraları: 150301 - 150330
Toplam Üretim: 30 (Nis 42 - Aralık 42)
Mürettebat: 2 kişi
Ağırlık: 21,0 ton
Uzunluk: 4,38 metre
Genişlik: 2,64 metre
Yükseklik: 2,05 metre
Motor: 150 beygirlik Maybach HL45P
Vites Kutusu: 4 ileri 1 geri vites
Hız: 25 km/s
Menzil: 150 km
Radyo: FuG5
Silahlar: 2 x 7,92mm MG34
Taret Dönüş Açısı: 360°
Yükseltme: -10° +20°
Görüş: TZF8
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Taret --- 80/0° --- 50/10° --- 50/10° --- 25/90°
Üst Kısım --- 80/10° --- 50/0° --- 50/10° --- 25/90°
Gövde --- 80/20° --- 50/0° --- 50/14° --- 25/90°
Silah --- 80/yuvarlak
Diğer Dizaynlar: PzKpfW I nA Verstärkt
Tip: Ağır zırhlı VK1801 askeri hücum tankı (makineli tüfekli)
Üreticiler: Krauss-Maffei
Şasi Numaraları: 150301 - 150330
Toplam Üretim: 30 (Nis 42 - Aralık 42)
Mürettebat: 2 kişi
Ağırlık: 21,0 ton
Uzunluk: 4,38 metre
Genişlik: 2,64 metre
Yükseklik: 2,05 metre
Motor: 150 beygirlik Maybach HL45P
Vites Kutusu: 4 ileri 1 geri vites
Hız: 25 km/s
Menzil: 150 km
Radyo: FuG5
Silahlar: 2 x 7,92mm MG34
Taret Dönüş Açısı: 360°
Yükseltme: -10° +20°
Görüş: TZF8
Zırh (mm/açı) --- Ön Taraf --- Yan Taraf --- Arka Taraf --- Üst/Alt
Taret --- 80/0° --- 50/10° --- 50/10° --- 25/90°
Üst Kısım --- 80/10° --- 50/0° --- 50/10° --- 25/90°
Gövde --- 80/20° --- 50/0° --- 50/14° --- 25/90°
Silah --- 80/yuvarlak
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF F TARİHÇE
Ana dizayna oturtulabilecek en ağır zırha sahip PzKpfW I serisi tankıdır. 30 adetlik ilk istek 22 Aralık 1939'da tamamlanmış, ardından gelen 100 adetlik istekse üretim başlamadan iptal edilmiştir. Son varyasyon olan VK1802 modeli VG15319 ön-seçici vites kutusuna sahiptir.
Ana dizayna oturtulabilecek en ağır zırha sahip PzKpfW I serisi tankıdır. 30 adetlik ilk istek 22 Aralık 1939'da tamamlanmış, ardından gelen 100 adetlik istekse üretim başlamadan iptal edilmiştir. Son varyasyon olan VK1802 modeli VG15319 ön-seçici vites kutusuna sahiptir.
PANZERKAMFWAGEN I AUSF F KARAKTERİSTİK
Ausf F "Schachtellaufwerk" denen üst üstü binen tekerlekli süspansiyona sahipti. Ön kısmındaki 80mm'lik zırh dönemin çoğu tanksavarı tarafından delinemiyordu. Kumandanın önünü ve arkasını görebilmek için 5 adet periskobu ve makineli tüfekleri farkedebilmek için dürbünlü teleskobu vardı. Sürücünün önünü görebilmesi için tankın üst kısmına sürgülü bir pencere açılmış, hemen soluna da gövdeye monte edilmiş bir periskop yerleştirilmiştir.
Ausf F "Schachtellaufwerk" denen üst üstü binen tekerlekli süspansiyona sahipti. Ön kısmındaki 80mm'lik zırh dönemin çoğu tanksavarı tarafından delinemiyordu. Kumandanın önünü ve arkasını görebilmek için 5 adet periskobu ve makineli tüfekleri farkedebilmek için dürbünlü teleskobu vardı. Sürücünün önünü görebilmesi için tankın üst kısmına sürgülü bir pencere açılmış, hemen soluna da gövdeye monte edilmiş bir periskop yerleştirilmiştir.
PANZERKAMPFWAGEN I AUSF F MUHAREBE HİZMETLERİ
30 tanktan 8'i 1943'ün ilk dönemlerinde 1. Panzer Bölüğü'ne verilerek 1943 yazında savaşa katılmıştır.
Diğer Panzerkampfwagen I Varyasyonları
LADUNGSLEGER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B
Tip: Patlayıcı yerleştiren tank
BRÜKENLEGER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A
Tip: Zırhlı köprü yerleştirici
FLAMMENWERFER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A
Tip: Alev makineli tank
MUNUTIONSSCHLEPPER AUSF PANZERKAMPFWAGEN Ia UND Ib
Tip: Cephane taşıyıcı
KAYNAKÇA
- Encyclopedia Of German Tanks Of WWII (Peter Chamberlain / Hilary L. Doyle)
- The Encyclopedia Of Weapons Of World War II (Chris Bishop)
30 tanktan 8'i 1943'ün ilk dönemlerinde 1. Panzer Bölüğü'ne verilerek 1943 yazında savaşa katılmıştır.
Diğer Panzerkampfwagen I Varyasyonları
LADUNGSLEGER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF B
Tip: Patlayıcı yerleştiren tank
BRÜKENLEGER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A
Tip: Zırhlı köprü yerleştirici
FLAMMENWERFER AUF PANZERKAMPFWAGEN I AUSF A
Tip: Alev makineli tank
MUNUTIONSSCHLEPPER AUSF PANZERKAMPFWAGEN Ia UND Ib
Tip: Cephane taşıyıcı
KAYNAKÇA
- Encyclopedia Of German Tanks Of WWII (Peter Chamberlain / Hilary L. Doyle)
- The Encyclopedia Of Weapons Of World War II (Chris Bishop)
Yazının çevirisi bana aittir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder